รู้ทัน! เผยรูปแบบบัญชีม้า เสี่ยงคุกเพราะไม่รู้ตัว!

“บัญชีม้า” คือคำที่ใช้เรียก บัญชีธนาคารที่บุคคลเปิดไว้เพื่อให้ผู้อื่นนำไปใช้ทำธุรกรรมผิดกฎหมาย เช่น รับ-โอนเงินจากการหลอกลวงออนไลน์ การพนันออนไลน์ หรือยาเสพติด โดยเจ้าของบัญชีตัวจริงมักจะถูกจ้าง, หลอก หรือขายบัญชีต่อ ทำให้กลายเป็นผู้ร่วมกระทำผิดโดยไม่รู้ตัว

รูปแบบบัญชีม้า แบ่งได้หลายลักษณะ เช่น

1. บัญชีม้าแท้

• เจ้าของบัญชีรู้ตัวเองว่าเปิดเพื่อขายให้แก๊งมิจฉาชีพ
• มักใช้คนหาเงินยาก, นักศึกษา, คนตกงาน
• ได้ค่าตอบแทนจากการ “ให้ใช้บัญชี”

2. บัญชีม้าเทียม

• เจ้าของบัญชีถูกหลอกให้โอนบัตรประชาชนหรือสมุดบัญชีไปให้ โดยคิดว่าใช้สมัครงาน/กู้เงิน
• สุดท้ายถูกนำไปเปิดบัญชีและใช้ทำผิดกฎหมาย

3. บัญชีเช่าหรือยืม (Rental Account)

• มิจฉาชีพจ้างเจ้าของบัญชี “ให้เช่า” บัญชีชั่วคราว เช่น รายวัน รายเดือน
• หลังหมดสัญญา บัญชีนั้นยังอาจถูกใช้ต่อไป

4. บัญชีปลอม (Fake Account)

• ใช้บัตรประชาชนปลอม หรือเอกสารปลอมไปเปิด
• ใช้ยากขึ้นเพราะธนาคารเข้มงวดมากขึ้น

5. บัญชีพัวพัน (Account Mule by Proxy)

• เจ้าของบัญชีถูกหลอกให้ทำธุรกรรม เช่น รับเงิน โอนต่อ โดยเข้าใจว่าเป็นงานพิเศษ
• จริง ๆ แล้วกำลัง “ฟอกเงิน” ให้แก๊งคอลเซ็นเตอร์

โทษทางกฎหมาย

• เข้าข่าย “สนับสนุนหรือร่วมฟอกเงิน” มีโทษ จำคุกสูงสุด 10 ปี ปรับไม่เกิน 200,000 บาท
• ชื่อบัญชีจะถูกขึ้นบัญชีดำ (Blacklist) ใช้ทำธุรกรรมการเงินไม่ได้อีก

และรู้หรือไม่ บัญชีม้า มีหลากหลายสีแตกต่างกันออกไปอีกด้วย

ในไทยมักใช้ระบบ “บัญชีม้าแบบมีสี” เพื่อบอกระดับความเสี่ยง/สถานะ โดยสีที่พูดถึงบ่อยที่สุดคือ ม้าดำ, ม้าเทา (เข้ม / อ่อน), ม้าน้ำตาล (เข้ม / อ่อน) — รวมแล้วโดยทั่วไปมี 5 ระดับ (บางหน่วยงานขยายเป็น 6 หรือย่อเป็น 3) ขึ้นกับมาตรฐานของธนาคารหรือหน่วยงานที่ออกรายงาน

• ม้าดำ (Black mule) — ระดับความเสี่ยงสูงสุด ถูกชี้ชัดว่าเกี่ยวข้องกับการฟอกเงินหรือการกระทำผิด มีการประกาศชื่อ/ติดแบล็กลิสต์ บัญชีไม่สามารถรับเงินหรือเปิดใหม่ได้ และมักถูกส่งต่อให้หน่วยงานบังคับใช้กฎหมาย.
• ม้าเทาเข้ม (Dark-grey mule) — ธนาคารพบหลักฐานชัดเจนพอสมควรว่าเป็นบัญชีม้า (เช่นมีเหยื่อแจ้งความหรือธุรกรรมผิดปกติชัด) จึงระงับการโอน/ยึดเฉพาะยอดที่เกี่ยวข้องและเพิ่มการตรวจสอบ.
• ม้าเทาอ่อน (Light-grey mule) — พบความผิดปกติ แต่ยังไม่มีหลักฐานแจ้งความหรือยังอยู่ระหว่างสืบสวน/เฝ้าระวัง — ธนาคารเฝ้าสังเกตอย่างใกล้ชิด.
• ม้าน้ำตาลเข้ม (Dark-brown mule) — ธนาคารตรวจพบพฤติกรรมที่น่าสงสัยและมั่นใจพอที่จะรายงานหรือส่งต่อเพื่อดำเนินการ (เช่นแจ้งเจ้าหน้าที่) — มาตรการควบคุมจะเข้มข้นขึ้น
• ม้าน้ำตาลอ่อน (Light-brown mule) — ระดับความเสี่ยงต่ำกว่า มักเป็นบัญชีที่ธนาคารสงสัยเล็กน้อย อยู่ระหว่างเฝ้าระวังหรือเก็บเป็นสถิติร่วมกับธนาคารอื่น ๆ

สำคัญ: ระบบสีและชื่อเรียกอาจต่างกันเล็กน้อยตามหน่วยงาน (ธนาคารแห่งประเทศไทย, สมาคมธนาคาร, สำนักงานป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน ฯลฯ) — บางรายงานย่อเป็น 3 หมวดใหญ่หรือมีการเพิ่มระดับย่อยเป็น 6 แบบขึ้นอยู่กับนโยบายล่าสุดของหน่วยงานนั้น ๆ.

ผลกระทบกับเจ้าของบัญชี

ถ้าบัญชีถูกจัดเป็นม้าดำ/เทาเข้ม เจ้าของอาจ ถูกระงับ/อายัดยอดเงิน ถูกขึ้นบัญชีดำ และมีความเสี่ยงถูกสอบสวนทางกฎหมาย (ทั้งผู้รู้และผู้ไม่รู้ตัวอาจตกเป็นผู้ต้องสงสัยฟอกเงิน) — ต้องรีบดำเนินการทางกฎหมาย/แจ้งความเพื่อปกป้องตัวเอง.

ถ้าคุณสงสัยว่าบัญชีตัวเองโดนใช้เป็นบัญชีม้า

• หยุดการให้ข้อมูล/รหัสผ่านกับคนอื่นทันที
• รวบรวมหลักฐาน (ข้อความ ข้อตกลงค่าตอบแทน สลิปโอน ฯลฯ)
• ไปแจ้งความที่สถานีตำรวจ และติดต่อธนาคารเพื่ออธิบายสถานการณ์ — เก็บสำเนาเอกสารทุกชิ้นไว้เป็นหลักฐาน.